Temat kontroli
Dokonywanie oceny wpływu w ramach rządowego procesu legislacyjnego w latach 2015-2016.
Podmiot realizujący kontrolę
Najwyższa Izba Kontroli
Ocena kontrolowanej działalności
W Ministerstwie Rozwoju wprowadzono rozwiązania organizacyjne, mające na celu zapewnienie odpowiedniej jakości oceny wpływu (OW), tj. utworzono Zespół ds. Oceny Skutków Regulacji (Zespól ds. OSR), a także Wydział Ekonomicznej Analizy Prawa (WEAP). Zespół ds. OSR nie funkcjonował i nie pełnił wyznaczonej dla niego roli, natomiast ciężar dokonywania OW spoczywał na pracownikach poszczególnych komórek wiodących Ministerstwa Rozwoju oraz na WEAP, przy czym rola tego Wydziału, m.in. ze względu na wielkość obsady kadrowej, polegała głównie na opiniowaniu utworzonych uprzednio w komórkach wiodących Testów Regulacyjnych (TR) lub Ocen Skutków Regulacji (OSR), a w mniejszym stopniu na wsparciu analitycznym i metodologicznym procesu OW.
Do części działań składających się na proces OW dla badanych przez NIK projektów, takich jak: identyfikacja i analiza problemu, określenie celów regulacji, określenie możliwych sposobów realizacji celu oraz analiza kosztów i korzyści, zgłoszono uwagi na etapie prowadzonych konsultacji międzyresortowych, uzgodnień i opiniowania. Większość TR i OSR sporządzonych dla badanych projektów zostało skorygowanych lub uzupełnionych. Zdaniem NIK, nie zwalniało to Ministerstwa z obowiązku przeprowadzenia kompletnej, zgodnej z Wytycznymi z 2015 r. oceny przewidywanych skutków społeczno-gospodarczych, już na etapie prac nad projektami regulacji w tej jednostce. Należy podkreślić, iż charakter większości zidentyfikowanych braków lub nieprawidłowości w TR lub OSR wskazuje, iż mogły być one usunięte na wcześniejszym etapie.
W przypadku jednego z 5 projektów (UD92), przeprowadzenie niepełnej analizy kosztów i korzyści ograniczyło osiągnięcie jednego z celów OW, jakim jest dostarczenie możliwie pełnej informacji na temat wariantów rozwiązań konkretnego problemu oraz potencjalnych skutków ich wprowadzenia.
Wnioski pokontrolne
1. Zapewnienie:
- dokonywania oceny wpływu oraz sporządzania dokumentów towarzyszących ocenie wpływu (tj. OSR) w sposób prawidłowy, zgodny z Wytycznymi oraz formularzem i Wyjaśnieniami do OSR,
- przestrzegania wewnętrznych procedur regulujących proces legislacyjny oraz proces dokonywania OW,
2. Podjęcie działań w celu wzmocnienia systemu zapewnienia jakości OW w Ministerstwie,
3. Objęcie pracowników Ministerstwa, uczestniczących w procesie OW, szkoleniami w zakresie Wytycznych do przeprowadzania oceny wpływu oraz konsultacji publicznych w ramach rządowego procesu legislacyjnego z 2015 r.